Κλάδεμα και διαμόρφωση τόσο τα καρποφόρα όσο και οι <<μαλακοί καρποί>> χρειάζονται επιπλέον, φροντίδα την οποία δεν απαιτούν τα λαχανικά. Οι δύο αυτές εργασίες ευνοούν την παραγωγικότητα, και μάλιστα δίνουν καρπούς καλής ποιότητας. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία ανοιχτής κόμης και την εξισορρόπηση μεταξύ βλάστησης και ανθοφορίας. Εξάλλου, με το κλάδεμα ο κηπουρός μπορεί να δώσει στο φυτό του σχήμα με ιδιαίτερη καλλωπιστική αξία.
Το κλάδεμα φαντάζει επικίνδυνη δουλειά, όμως να θυμάστε ότι ένα δέντρο δεν καταστρέφεται αν κάποιος το κλαδέψει περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Στην περίπτωση αυτή, η αντίδραση του δέντρου θα είναι απλώς να χαρίσει ζωηρή φρέσκια βλάστηση. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να αναγκαστεί το δέντρο να <<φτιάξει>> περισσότερο ξύλο παρά ανθοφόρους οφθαλμούς, οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν καρπούς στο μέλλον.
Τι πρέπει να θυμάμαι: Τα κλάδεμα πάντα κάνει καλό στα δέντρα και ποτέ κακό. Το χειρότερο σενάριο είναι να μην πάρουμε παραγωγή για μία χρονιά.
Γενικές συμβουλές
Διατηρήστε τα εργαλεία του κλαδέματος (ψαλίδια και πριόνια κλαδέματος) κοφτερά. Οι στομωμένες λεπίδες <<μασούν>> το ξύλο και η τομή δεν είναι καθαρή, γεγονός που ευνοεί την είσοδο παθογόνων. Να κόβετε πάντα λίγο πιο επάνω από έναν οφθαλμό που <<βλέπει>> την εξωτερική πλευρά της κόμης.
Το <<κλάδεμα των κεντριών>> είναι το κόψιμο της βλάστησης της χρονιάς στα δύο ή τρία μάτια. Η καλύτερη στιγμή της χρονιάς για το πρώτο κλάδεμα είναι στα μέσα του καλοκαιριού. Έτσι, οι ανθοφόροι οφθαλμοί της χρονιάς θα σχηματιστούν πιο γρήγορα, οπότε αποφεύγεται ο κίνδυνος να σκιάσει η νέα βλάστηση τα φρούτα που ωριμάζουν στο δέντρο. Τα δεύτερο κλάδεμα θα γίνει το χειμώνα.
Τι πρέπει να θυμάμαι: Το κλάδεμα μπορεί να βοηθήσει στην καρποφορία.
Καλοκαιρινό και χειμωνιάτικο κλάδεμα
Μάθετε τις βασικές διαφορές μεταξύ καλοκαιρινού και χειμωνιάτικου κλαδέματος. Το χειμώνα φροντίζουμε να διατηρεί το δέντρο το σχήμα του, αφαιρώντας την επιπλέον βλάστηση και απομακρύνοντας τα άρρωστα ή ξερά κλαδιά. Το καλοκαιρινό κλάδεμα ευνοεί την ανάπτυξη καρποφόρων οφθαλμών την νέα χρονιά και ανοίγει την κόμη του δέντρου έτσι ώστε να δέχεται περισσότερο ηλιακό φως, οπότε και ευνοείται η ωρίμανση των καρπών.
Τα μέσα και το τέλος του καλοκαιριού είναι η καλύτερη περίοδος για το κλάδεμα των καρποφόρων που θέλουμε να αποκτήσουν συγκεκριμένο σχήμα (παλμέτας, εσπαλίερας κ.λ.π.), επειδή τότε τα κλαδιά είναι ακόμα εύκαμπτα και λυγίζουν χωρίς να σπάνε.
Τι πρέπει να θυμάμαι: Το κάθε είδος εποχικότητας κλάδεμα χρησιμεύει και για διαφορετικό αποτέλεσμα.
Πρώιμο κλάδεμα
Για να φτιάξετε παραγωγικά και όμορφα δέντρα, πρέπει να προσέξετε τη συντήρηση τους κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, όταν ακόμα τα κλαδιά τους είναι ευλύγιστα. Στην ηλικία αυτή, μπορείτε να τα διαμορφώσετε σε κάποιο από τα πολυάριθμα σχήματα που υπάρχουν, από τα πιο απλά με τον κεντρικό κορμό έως και διακοσμητικές εσπαλιέρες και βεντάλιες.
Αν θέλετε να δώσετε φυσική θαμνώδη ή ημιδενδρώδη μορφή στο φυτό σας, πρέπει μετά τη φύτευση να μειώσετε κατά 1/3 τη βλάστηση της προηγούμενης χρονιάς. Αν θέλετε το φυτό σας να πάρει τη μορφή εσπαλιέρας ή παλμέτας, πρέπει να αφαιρέσετε το 1/2 της βλάστησης της προηγούμενης χρονιάς, ανάλογα με το αρχικό μέγεθος των φυτών και τη διάταξη των υποστηρικτικών συρμάτων. Αυτό το κλάδεμα διαμόρφωσης θα ευνοήσει την παραγωγή φρέσκιας βλάστησης από το δέντρο, ενώ παράλληλα <<απαλύνεται>> το στρες της φύτευσης και διευκολύνεται η γρήγορη εγκατάσταση του φυτού στη νέα θέση.
Δέσιμο και υποστήριξη
Τα πυρηνόκαρπα, όπως τα διάφορα είδη δαμασκηνιάς και ροδακινιάς, ανταποκρίνονται καλύτερα στο δέσιμο ως μέθοδο διαμόρφωσης του σχήματος παρά στο κλάδεμα. Στην πράξη, για καλύτερα αποτελέσματα στην πρώιμη παραγωγή των πυρηνόκαρπων, κλαδεύουμε όσο λιγότερο γίνεται, ώσπου να δώσουν καρπούς για αρκετά χρόνια.
Για το δέσιμο των δέντρων θα χρειαστούμε είτε δετικό σε κουλούρα PVC 3mm ελαστικό έχει το οποίο έχει υψηλό ποσοστό ελαστικότητας, είναι πολύ εύκολο στη χρήση του και αρκετά οικονομικό και βασικό πλεονέκτημά του είναι πως όταν το δέντρο μεγαλώσει κόβετε από μόνο του και δεν πληγώνει το δέντρο μας, είτε δετικό πλαστικοποιημένο με σύρμα το οποίο είναι για πιο γερά και σταθερά δεσίματα. Προσοχή όμως στο δετικό με σύρμα διότι δεν κόβεται από μόνο του και πρέπει να το αφαιρέσουμε όταν μεγαλώσει το δέντρο μας για να μην το κάνει ζημιά.
Για να αρχίσει νωρίτερα η παραγωγή, δένουμε κάθε κλαδί έτσι ώστε να το τραβάμε χαμηλότερα από το οριζόντιο επίπεδο. Οι νέοι βλαστοί από τα δεμένα κλαδιά είτε δένονται είτε κλαδεύονται το καλοκαίρι στα 7,5 – 10 εκ. Αυτό ενθαρρύνει το σχηματισμό καρποφόρων οφθαλμών.
Τι πρέπει να θυμάμαι: Η υποστύλωση ενός νεαρού δέντρου είναι σημαντική για ένα καλό ξεκίνημα.
Εργαλεία που θα χρειαστούμε
Βασικό εργαλείο για το κλάδεμα είναι το κλαδευτήρι ή αλλιώς το ψαλίδι κλαδέματος που για την επιλογή του θα πρέπει να επιλέξουμε κάτι καλό και αξιόπιστο διότι τα φτηνά μετά από κάποια κοψίματα αρχίζουν και <<μασάνε>> τις τομές του δέντρου που θέλουμε να κάνουμε. Ακόμη υπάρχουν και ψαλίδια με μακριές λαβές για να φτάνουμε στα ψηλά κλαδιά, στα οποία ισχύουν τα ίδια με τα ψαλίδια κλαδέματος με κοντή λαβή. Τέλος τα καλά ψαλίδια κλαδέματος είτε με μακριά λαβή είτε με κοντή έχουν και ανταλλακτικές λάμες που μπορούμε να αλλάξουμε έπειτα από πολύ χρήση. Εδώ μπορείτε να δείτε μερικά ψαλίδια κλαδέματος.
Πριόνι κλαδέματος είναι το εργαλείο με το οποίο κόβουμε τα μεγαλύτερα σε διάσταση κλαδιά. Εδώ η επιλογή πρέπει να γίνει ανάλογα το μέγεθος τις λάμας. Ένα βασικό και χρηστικό πριόνι κλαδέματος είναι με λάμα 24cm – 30cm. Δείτε εδώ μερικά πριόνια κλαδέματος.- Αν έχουμε σκοπό να δουλέψουμε επαγγελματικά ή έχουμε πολλά δέντρα για κλάδεμα τότε υπάρχουν λύσεις πιο επαγγελματικές και αποτελεσματικές. Μια λύση αντικατάστασης του ψαλιδιού κλαδέματος είναι το ψαλίδι κλαδέματος μπαταρίας. Είναι μια πολύ πιο ακριβή λύση αλλά έχει επαγγελματικά αποτελέσματα. Όπως και σε αντικατάσταση του πριονιού κλαδέματος μπορούμε να αγοράσουμε ένα αλυσοπρίονο κλαδευτικό.
